Giải quyết tranh chấp lao động
Theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021, tranh chấp lao động được hiểu là các mâu thuẫn về quyền, nghĩa vụ và lợi ích nảy sinh giữa các bên trong quá trình hình thành, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động. Đồng thời, tranh chấp cũng có thể xảy ra giữa các tổ chức đại diện cho người lao động hoặc xuất phát từ những quan hệ liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.
I. Các loại tranh chấp lao động
Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động và người sử dụng lao động
Đây là tranh chấp phát sinh giữa người lao động với người sử dụng lao động trong các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ lao động. Ngoài ra, loại tranh chấp này cũng có thể xảy ra giữa người lao động và doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng; hoặc giữa người lao động thuê lại và người sử dụng lao động thuê lại.
Tranh chấp lao động tập thể với người sử dụng lao động
Đây là tranh chấp lao động giữa một hoặc nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động. Tranh chấp này có thể liên quan đến quyền hoặc lợi ích của tập thể người lao động.
II. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động
Tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên
Trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động, các bên được quyền tự thương lượng và quyết định các phương án giải quyết.
Ưu tiên hòa giải và trọng tài
Việc giải quyết tranh chấp lao động nên dựa trên cơ sở hòa giải và trọng tài, với mục tiêu bảo đảm quyền lợi của hai bên tranh chấp, đồng thời tôn trọng lợi ích xã hội và tuân thủ pháp luật.
Minh bạch, khách quan, nhanh chóng và đúng pháp luật
Quá trình giải quyết tranh chấp phải diễn ra công khai, minh bạch và đảm bảo tính khách quan, tiến hành kịp thời, nhanh chóng và phù hợp với quy định pháp luật.
Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên
Trong quá trình giải quyết tranh chấp, các đại diện của cả hai bên phải tham gia để đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong kết quả.
Thẩm quyền giải quyết
Cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền sẽ thực hiện việc giải quyết tranh chấp lao động khi có yêu cầu từ một bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được các bên tranh chấp đồng ý.
III. Các phương thức giải quyết tranh chấp lao động
3.1. Tranh chấp giữa cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động
*Giải quyết tranh chấp thông qua Hòa giải viên lao động
Các tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:
Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;
Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;
Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
Các trường hợp không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải nêu trên hoặc trường hợp hết thời hạn hòa giải quy định mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải hoặc trường hợp hòa giải không thành theo quy định tại thì các bên tranh chấp có quyền lựa chọn một trong các phương thức sau để giải quyết tranh chấp:
Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết theo quy định tại Điều 189 của Bộ luật Lao động;
Yêu cầu Tòa án giải quyết.
*Giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng trọng tài lao động
Trên cơ sở đồng thuận, các bên tranh chấp có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp trong trường hợp không bắt buộc phải thông qua Hòa giải viên thì các bên có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp. Khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp, các bên không được đồng thời yêu cầu Tòa án giải quyết, trừ trường hợpsau 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc Ban trọng tài lao động không ra quyết định giải quyết tranh chấp thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết. Trường hợp một trong các bên không thi hành quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
*Giải quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân
Các bên tranh chấp có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp trong trường hợp không bắt buộc phải thông qua Hòa giải viên.
Trường hợp một trong các bên không thi hành quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Thời hiệu yêu cầu hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
Thời hiệu yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
Trường hợp người yêu cầu chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định của pháp luật mà không thể yêu cầu đúng thời hạn quy định tại nêu trên thì thời gian có sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do đó không tính vào thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
3.2 Tranh chấp lao động tập thể với người sử dụng lao động
*Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền bao gồm:
Hòa giải viên lao động;
Hội đồng trọng tài lao động;
Tòa án nhân dân.
Tranh chấp lao động tập thể về quyền phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết.
Tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích bao gồm:
Hòa giải viên lao động;
Hội đồng trọng tài lao động.
Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền
Thời hiệu yêu cầu hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động tập thể về quyền là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền hợp pháp của mình bị vi phạm;
Thời hiệu yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền là 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền hợp pháp của mình bị vi phạm;
Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền hợp pháp của mình bị vi phạm;
IV.Dịch vụ tư vấn, giải quyết tranh chấp lao động của ESLaw
ESLaw cung cấp dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp lao động nhằm hỗ trợ Quý khách hàng trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý, đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Các nội dung dịch vụ bao gồm:
Tư vấn quyền và nghĩa vụ của các bên trong tranh chấp.
Đưa ra các phương án giải quyết tranh chấp phù hợp.
Xác định căn cứ pháp lý để giải quyết tranh chấp.
Hướng dẫn khách hàng trong việc thu thập chứng cứ cần thiết.
Tham gia đàm phán, hòa giải giữa các bên tranh chấp lao động.
Tư vấn quy trình, thủ tục khởi kiện liên quan đến tranh chấp lao động.
Luật sư đại diện bảo vệ quyền lợi của khách hàng trước Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án.
Luật sư đại diện bảo vệ quyền lợi của khách hàng trong giai đoạn thi hành án.
Nếu Quý khách hàng gặp bất kỳ khó khăn nào liên quan đến tranh chấp lao động, vui lòng liên hệ với ESLaw để được tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm.