Thủ tục thay đổi họ tên cho con khi vợ chồng đã ly hôn

Tình trạng ly hôn gia tăng tại Việt Nam khiến nhiều cha mẹ muốn đổi họ con theo họ của mình nếu được quyền nuôi dưỡng. Tuy nhiên, việc này thường gây mâu thuẫn do bất đồng quan điểm giữa hai bên. Vậy, pháp luật có cho phép việc thay đổi họ tên này không?

#1. Quyền thay đổi họ

Căn cứ Điều 27 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền thay đổi họ như sau:

Điều 27. Quyền thay đổi họ

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;

b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;

c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;

d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;

đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;

g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;

h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

2. Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

3. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.

Như vậy, thì bố hoặc mẹ sau khi ly hôn được quyền thay đổi họ cho con dưới 18 tuổi nếu thuộc cái trường hợp được pháp luật quy định nêu trên.

Lưu ý: việc thay đổi họ cho con bố mẹ sẽ không được tự quyết khi con đã từ đủ chín tuổi trở lên. Khi đó, bố mẹ muốn thay đổi họ cho con phải có sự đồng ý của con mới được phép thay đổi

#2. Đổi họ cho con sau ly hôn có cần sự đồng ý của người còn lại?

Theo khoản 1 Điều 88 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

Điều 88. Xác định cha, mẹ
1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.

Theo đó quy định trên, con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng cho nên cả người bố và người mẹ đều có quyền và nghĩa vụ với con kể cả khi vợ chồng đã ly hôn, chấm dứt quan hệ hôn nhân.

Căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2018/NĐ-CP quy định việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi:

Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

Như vậy, ly hôn chỉ làm chấm dứt mối quan hệ hôn nhân giữa hai vợ chồng. Quan hệ của cha – mẹ – con sẽ không bị thay đổi và luôn tồn tại. Cha mẹ sẽ luôn có nghĩa vụ và trách nhiệm đối với con cái cho đến khi trưởng thành. Vì vậy, việc thay đổi họ tên cho con buộc phải có sự đồng ý từ hai phía cả bố và mẹ.

Nếu người vợ hoặc chồng bỏ đi biệt tích, không còn liên hệ được nữa, sẽ là một trở ngại gây khó khăn để thể hiện ý kiến của người còn lại trong tờ khai. Trong trường hợp này, người muốn thay đổi tạm thời không thể làm thủ tục đổi họ cho con, trừ trường hợp Tòa án tuyên bố người còn lại đã chết.​

#3. Thủ tục thay đổi họ tên cho con sau ly hôn

Căn cứ Điều 28 Luật hộ tịch quy định thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch:

Điều 28. Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.

Như vậy, việc người muốn thay đổi họ cho con cần làm là chuẩn bị hồ sơ gồm:

– Tờ khai đăng ký việc thay đổi hộ tịch (theo mẫu), trong đó có thể hiện sự đồng ý của chồng cũ về việc thay đổi họ cho con;

Tham khảo mẫu tờ khai tại đây: Tờ khai thay đổi họ tên cho con

– Bản chính giấy khai sinh của con;

– Các giấy tờ làm căn cứ cho việc thay đổi (CMND, CCCD,…).

Sau đó, tiến hành nộp hồ sơ tại cơ quan nơi đã đăng ký khai sinh cho con trước đây hoặc tại nơi đang cơ quan có thẩm quyền nơi đang cư trú gồm:

– UBND cấp huyện nơi đã đăng ký khai sinh cho trẻ trước đây hoặc nơi cư trú của trẻ. Đây là cơ quan có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ cho trẻ chưa đủ 14 tuổi;

– UBND cấp huyện nơi đã đăng ký khai sinh cho trẻ trước đây hoặc nơi cư trú của trẻ. Đây là cơ quan có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi thay đổi họ cho trẻ từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước;

– Cơ quan đại diện ngoại giao đã đăng ký khai sinh cho trẻ trước đây thực hiện đăng ký việc thay đổi họ cho trẻ.

Trên đây, ESLaw đã chia sẻ nội dung về thủ tục thay đổi họ tên cho con khi vợ chồng đã ly hôn . Mọi vướng mắc pháp lý về ly hôn, thủ tục ly hôn... Hãy gọi ngay: 0977.555.822  hoặc gửi thư về địa chỉ mail: hanoi@eslaw.vn để được tư vấn. Trân trọng cảm ơn!